Hơn 10.000 vụ việc liên quan hàng giả đã được xử lý

Tại tọa đàm “Triệt tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng: Bảo vệ người dân và doanh nghiệp” do Báo Thanh Niên tổ chức, nhiều doanh nghiệp, chuyên gia và đại diện cơ quan chức năng đã thẳng thắn nêu lên thực trạng đáng báo động: Hàng giả, hàng nhái đã và đang len lỏi khắp nơi, gây thiệt hại nghiêm trọng và rất khó xử lý triệt để.

Các chuyên gia, doanh nghiệp tham dự tọa đàm "Triệt tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng: Bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp". Ảnh: Minh Khuê

Ông Nguyễn Thuận Đạt - Giám đốc điều hành Công ty Thời trang và Mỹ phẩm Duy Anh, đơn vị phân phối hơn 138 thương hiệu quốc tế tại Việt Nam như: Rolex, Cartier, Versace, Nike… cho biết, các sản phẩm nhái đang bị làm giả trắng trợn, được rao bán công khai trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử với giá chỉ bằng 10 - 30% giá thật. Tình trạng này khiến các doanh nghiệp chính hãng thất thu ít nhất 15 - 20%, chưa kể chi phí lớn cho việc bảo vệ thương hiệu.

Ngoài hàng giả, thị trường còn bị "bóp méo" bởi hàng xách tay không hóa đơn, không nộp thuế nhưng lại được quảng bá là hàng cao cấp. Nhiều cửa hàng bày bán sản phẩm xa xỉ trị giá hàng tỷ đồng, dù vi phạm vẫn tiếp tục hoạt động công khai.

Trong lĩnh vực sữa, bà Trần Thị Hồng Nhung - Giám đốc phát triển Công ty Cổ phần Đầu tư Thế giới Sữa - cảnh báo nhiều phụ huynh bị đánh lừa bởi nhãn mác tinh vi và chiêu trò “mua hàng tặng quà”. Những phần quà như nồi cơm điện, vali kéo... vô tình trở thành “bẫy” khiến hàng giả tiêu thụ dễ dàng.

Lực lượng quản lý thị trường truy quét hàng giả tại Saigon Square vào tháng 5/2025. Ảnh: Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước.

Đáng chú ý, ông Nguyễn Ngọc Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) - tiết lộ: Một lãnh đạo sàn thương mại điện tử lớn từng xin "kiểm tra nhẹ tay" vì nếu rà soát gắt gao, chỉ còn dưới 2% hàng hóa là hàng thật. Điều này cho thấy, hàng giả đã xâm nhập quá sâu vào hệ thống.

Ông Dũng cũng cảnh báo, đồng hồ hàng hiệu bán trên mạng giá vài chục triệu thường là hàng giả, không rõ nguồn gốc. Theo thống kê, hơn 10.000 vụ việc liên quan hàng giả đã được xử lý, nhưng con số này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Nguyên nhân một phần đến từ tâm lý dễ dãi, nhẹ dạ của người tiêu dùng trước các chương trình khuyến mãi bất thường.

Cần chế tài đủ mạnh

Đại biểu Quốc hội, bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh - thẳng thắn nhận định: Cuộc chiến chống hàng giả hiện nay là một cuộc chiến không cân sức. Lực lượng chức năng còn quá mỏng, trong khi chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe và người tiêu dùng vẫn mang tâm lý “thấy rẻ là mua”.

Bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh phát biểu. Ảnh: Minh Khuê.

Giám đốc Sở An toàn thực phẩm chỉ rõ, ở các quốc gia phát triển, doanh nghiệp bán hàng giả phải đền bù bằng tài sản rất lớn. Còn tại Việt Nam, không ít trường hợp sau khi bị phát hiện vi phạm, doanh nghiệp chỉ cần “xóa cờ”, lập công ty mới để tiếp tục sai phạm. Theo bà, người tiêu dùng cần trở thành tuyến phòng thủ đầu tiên bằng cách nâng cao ý thức, từ chối các sản phẩm không rõ nguồn gốc, đòi hỏi hóa đơn và chính sách bảo hành minh bạch khi mua sắm.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tiến Đạt - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh - cho biết, việc kiểm tra thị trường gặp nhiều khó khăn do đối tượng vi phạm thường xuyên tẩu tán hàng hóa hoặc chống đối. Nhiều trường hợp dù đã bị xử lý vẫn tái phạm. Ông Nguyễn Tiến Đạt nhấn mạnh, cần sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng để hình thành mặt trận thống nhất, hiệu quả hơn. Người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác, không nên thỏa hiệp với hàng giả, hàng nhái, mà phải là lực lượng chủ động trong việc đẩy lùi vấn nạn này.

Về giải pháp, đại diện IPPG kiến nghị cần quy định rõ ràng: Hàng xách tay không hóa đơn là hàng nhập lậu. Đồng thời, tăng cường kiểm soát tại sân bay, cửa khẩu, siết chặt hoạt động bán hàng qua mạng, đặc biệt là livestream và hội nhóm. Thông điệp “Mua hàng không chứng từ là tiếp tay cho hàng gian” cần được đẩy mạnh hơn nữa trong tuyên truyền.

Một giải pháp khác được đề xuất là khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nền tảng bán hàng điện tử và thanh toán chuyển khoản, nhằm kiểm soát dòng hàng hóa minh bạch. Ngoài ra, việc mở rộng chính sách hoàn thuế VAT tại chỗ cho du khách cũng góp phần thúc đẩy tiêu dùng hàng thật, hàng có nguồn gốc rõ ràng.

Về lâu dài, Việt Nam cần tham gia sâu hơn vào các hiệp định bảo vệ sở hữu trí tuệ, áp dụng công nghệ Blockchain để truy xuất nguồn gốc, khuyến khích sử dụng ứng dụng kiểm tra mã QR. Đồng thời, đề xuất thành lập Trung tâm Điều phối quốc gia chống hàng giả, sửa luật theo hướng răn đe mạnh và yêu cầu sàn thương mại điện tử chịu trách nhiệm nếu để hàng giả lưu hành. Việc khen thưởng người tiêu dùng tố giác cũng là một hướng đi cần được đẩy mạnh.

Ngoài ra, pháp luật cũng cần được sửa đổi theo hướng mạnh tay hơn, nâng mức xử phạt lên đủ sức răn đe, không để các đối tượng dễ dàng “tái xuất”. Các nền tảng thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm liên đới nếu để hàng giả lưu hành trên hệ thống. Cần có cơ chế khen thưởng người tiêu dùng tố giác hàng giả nhằm khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.

Cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái không thể chỉ trông chờ vào một phía. Chỉ khi các bên, từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến người tiêu dùng cùng hành động, chia sẻ trách nhiệm, mới có thể triệt tiêu tận gốc vấn nạn hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng và xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, bền vững.

Thanh Minh